บทบาททางการทูตและนโยบายที่สำคัญที่สุดของคุณในการสร้างความร่วมมือที่เข้มแข็งระหว่างไทยกับรัสเซีย

ด้วยรักจากรัสเซีย

คีริลล์ บาร์สกี อดีตรองผู้อำนวยการฝ่ายความร่วมมือเอเชียแปซิฟิกของกระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย, อดีตอัครราชทูตที่ปรึกษาประจำสถานทูตรัสเซียประจำอินโดนีเซีย , อดีตทูตพิเศษของประธานาธิบดีรัสเซียประจำความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ (SCO) ได้ทำงานรับใช้ประเทศในภูมิภาคเอเชียมานานกว่า 12 ปี

ในปัจจุบันเป็นเอกอัครราชทูตรัสเซียประจำประเทศไทย เขาได้สานต่อนโยบายของรัฐบาลในการส่งเสริมความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการเมืองระหว่างสองประเทศ พยายามให้ประชาชนทั้งสองประเทศมีความใกล้ชิดกันมากขึ้นโดยผ่านการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมและการศึกษา โดยในครั้งนี้เขาได้สัมภาษณ์กับ Elite+ ในเรื่องของบทบาททางการทูตและความรู้สึกของเขาด้วย

นโยบายที่สำคัญที่สุดของคุณในการสร้างความร่วมมือที่เข้มแข็งระหว่างไทยกับรัสเซียคืออะไร

ไทยและรัสเซียเป็นพันธมิตรผูกผันกันอย่างแน่นแฟ้นเมื่อตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตขึ้นและสร้างความสนิทสนมกันส่วนพระองค์ ช่วงภายหลังสงครามเย็นเราก็สถาปนาความสัมพันธ์ทางการเมืองขึ้นมาใหม่ที่ซึ่งผลลัพธ์ในตอนนี้อยู่ในช่วงเวลาที่ยอดเยี่ยมและมีความมั่นคงที่จะสร้างความร่วมมือในด้านต่างๆ

ปกติแล้วรัฐบาลทั้งฝ่ายไทยและรัสเซียได้ให้ความสำคัญเกี่ยวกับการค้า เศรษฐกิจและความร่วมมือทางด้านการลงทุนอย่างมาก ไม่เพียงแค่ในระดับ รัฐบาลต่อรัฐบาล แต่ยังรวมถึงระดับสังคมทางธุรกิจระหว่างสองประเทศด้วย ข้อตกลงที่สำคัญระหว่างรัฐบาลและระหว่างหน่วยงานในด้านของพลังงาน การลงทุน การท่องเที่ยว การขนส่งและเทคโนโลยีก็ได้มีการลงนามกันเมื่อเร็วๆนี้ๆ โดยผมจะยกตัวอย่างในระหว่างการมาเยือนประเทศไทยของนายกรัฐมนตรีดมิทรี เมดเวเดฟของรัสเซียในเดือนเมษายน 2015 ได้มีการลงบันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการใช้พลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ, ระหว่างสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนของไทยกับกระทรวงพัฒนาเศรษฐกิจของรัสเซีย ,การวางแผนการดำเนินงานเกี่ยวกับแผนการท่องเที่ยวระหว่างไทยกับรัสเซียในปี 2015-2017 รวมถึงบันทึกความเข้าใจกันระหว่างบริษัทเอกชนของทั้งสองประเทศก็ได้มีการลงนามกันอีกด้วย

อะไรคือ ภาคส่วนที่ดึงดูดนักลงทุนชาวรัสเซีย?

พวกเราคิดว่าประเทศไทยเป็นแหล่งที่ดึงดูดการลงทุนมาก ซึ่งประเทศไทยมีการพัฒนาระบบเศรษฐกิจ มีภาคอุตสาหกรรมที่แข็งแกร่ง และยังมีส่วนแบ่งจาก GDP ขนาดใหญ่ในภาคเกษตรกรรมและการบริการ นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์กลางการขนส่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเป็นประเทศที่มีศักยภาพในด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการผลิต ไม่ว่าจะเป็นนวัตกรรม, เทคโนโลยีชีวภาพ หรือการสื่อสารโทรคมนาคม. ผมหวังว่าในเร็วนี้ๆทางเราจะสามารถผลิตก๊าซและถ่านหิน รวมถึงโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ที่ซึ่งเราจะเป็นผู้จัดหาเครื่องจักรและอุปกรณ์ในการผลิต ไทยและรัสเซียยังสามารถร่วมมือกันสร้างโรงไฟฟ้าพลังน้ำในประเทศลาวและสายส่งไฟฟ้าจากประเทศลาวเข้าสู่ประเทศไทย เราต้องการสร้างทางรถไฟ และยินดีที่จะจัดหาราง, ล้อเลื่อน , เครื่องทำถนน เป็นต้น ภาคส่วนอื่นๆที่น่าสนใจเช่นกัน คือ ภาคเกษตรกรรม ซี่งปริมาณการค้าระดับทวิภาคีในปีที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่ามีการส่งออกสินค้าเกษตรจากไทยไปรัสเซียเพิ่มขึ้น

ไม่เพียงรัสเซียเท่านั้นที่จะเพิ่มการลงทุนในไทย แต่นักธุรกิจไทยก็จะขยายการลงทุนในรัสเซียด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคการเกษตร ซึ่งกลุ่มบริษัทซีพี (CP) ได้ลงทุนไปแล้วกว่า 300 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ และมีแผนที่จะลงทุนเพิ่มขึ้นถึง 1 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐ ในอีก 3-4 ปีข้างหน้าในการสร้างฟาร์มสุกร, โรงงานอาหารสัตว์และโรงงานแปรรูปเนื้อสัตว์ บริษัท Sutech Engineering จำกัด ได้ทำการเจรจาเสร็จสิ้นไปเมื่อไม่นานนี้กับหน่วยงานรัสเซียในการก่อสร้างโรงงานน้ำตาลในตะวันออกไกลของรัสเซีย ผมหวังว่ากรณีเหล่านี้จะเป็นตัวอย่างให้บริษัทอื่นๆของไทยปฏิบัติตามอย่างเหมาะสม

อย่างไรก็ตามชาวไทยบางส่วนยังมองรัสเซียในเชิงลบ เช่น เป็นอดีตผู้นำของลัทธิคอมมิวนิสต์ที่ต่อต้านปัจเจกบุคคล, การใช้พลังงานนิวเคลียร์ไปในทางที่ผิด, หรือกลุ่มมาเฟีย คุณเห็นเป็นเช่นนี้หรือไม่?

ผมเชื่อว่าชาวไทยบางส่วนมองรัสเซียในเชิงบวก บนพื้นฐานของการมีปฏิสัมพันธ์ทั้งกับชนชั้นสูงอย่างเช่นรัฐบาลรวมถึงกลุ่มนักธุรกิจ และกับคนธรรมดาบนท้องถนน

ลัทธิคอมมิวนิสต์เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ของเรา เราเคยได้รับแรงบันดาลใจหลายอย่างจากแนวคิดคอมมิวนิสต์ ซึ่งแนวคิดนี้ไม่ได้แย่ไปทั้งหมด มันก็มีสิ่งที่เป็นส่วนดีในบางส่วน อย่างที่เราสามารถหยิบนแนวคิดนี้มาใช้ในส่วนที่มีข้อดีเหล่านั้น

อย่างไรก็ตามในปัจจุบันเรา รัสเซียเป็นประเทศประชาธิปไตยที่มีระบบเศรษฐกิจตลาดเสรีที่แข็งแกร่ง เรามีกองทัพที่เข็มแข็งและมีอาวุธนิวเคลียร์ แต่เราเป็นประเทศที่สงบและเราไม่ใช้พลังงานนิวเคลียร์เพื่อวัตถุประสงค์ในการทำลายล้าง

โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของเราถูกสร้างขึ้นใน 30 ประเทศทั่วโลก โดยเริ่มต้นก่อสร้างในเวียดนาม, เพิ่งจะถึงขั้นตอนสุดท้ายที่อินโดนีเซีย และในตอนนี้ยังได้อยู่ในขั้นตอนการเจรจาอีกกว่า 10 โครงการที่บางแห่งจะตั้งอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ยังยึดติดกับภาพเชิงลบ ผมอยากแนะนำพวกเขาไม่ควรเสพย์โฆษณาชวนเชื่อที่มักจะมาจากสื่อตะวันตก และไม่เชื่อสื่อที่ละเลงประเทศเราให้เห็นแค่ด้านมืดมากกว่าที่จะให้เห็นทั้งด้านมืดและด้านดี มีแหล่งข้อมูลข่าวสารมากมาย เช่น เว็บไซต์สถานทูตรัสเซีย ที่มีข้อมูลที่ถูกต้องและมีการปรับปรุงข้อมูล สำหรับการเดินทางเพื่อค้นหาสิ่งที่ประเทศเราเป็นจริงๆ ถ้าพวกเขามองพวกเราด้วยหัวใจที่เปิดกว้าง แล้วพวกเขาจะพบว่าเรามีดินแดนที่สวยงามขนาดใหญ่ที่เป็นที่เต็มไปด้วยสิ่งดีๆ มากมาย มีประชาชนที่มีวัฒนธรรมและการศึกษา

รัสเซียได้มีการเตรียมตัวอย่างไรเกี่ยวกับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

ในศตวรรษที่ 21 เป็นศตวรรษของเอเชีย ซึ่งมันคือเรื่องจริงที่ไม่ต้องบอกเหตุผลอะไรเพิ่มเลย แล้วเมื่อเราพูดคุยเกี่ยวกับภูมิภาค เราก็จะมุ่งจุดสนใจไปที่อาเซียน ซึ่งประชาคมที่จะกลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ก่อให้เกิดการลงทุนทางเศรษฐกิจใหม่และจะเป็นเครือข่ายทางการเงินและฐานเศรษฐกิจต่างๆที่ซึ่งรัสเซียและองค์กรทางเศรษฐกิจที่เราเป็นสมาชิกสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมได้ด้วย รัสเซียมีนโยบายระยะยาวที่จะร่วมมืออย่างใกล้ชิดและจะกลายเป็นหุ้นส่วนที่สำคัญกับเหล่าประเทศในเอเชียแปซิฟิก ตั้งแต่สมัยสหภาพโซเวียต เรามีความสัมพันธ์ที่ดีมากกับเวียดนาม กัมพูชาและลาว ซึ่งความจริงแล้วเราต้องการเป็นหุ้นส่วนที่ใกล้ชิดกับทุกประเทศในอาเซียน เรามีความพร้อมที่จะลงนามในข้อตกลงการค้าเสรีระหว่างสหภาพเศรษฐกิจยูเรเชียที่ซึ่งได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนมกราคม 2015 กับอาเซียน โดยเราได้ลงนามข้อตกลงการค้าเสรีครั้งแรกกับเวียดนามเมื่อพฤษภาคม 2015 ซึ่งเราหวังว่าประเทศไทยจะกลายเป็นหุ้นส่วนกับสหภาพยูเรเซียเช่นกัน โดยจะให้ผลประโยชน์กันทั้งสองฝ่าย

คุณจะอธิบายการท่องเที่ยวรัสเซียอย่างไรกับชาวไทยแล้วช่วงเวลาไหนที่ควรไปท่องเที่ยวที่สุด?

รัสเซียมีวัฒนธรรมที่หลายหลายและมีชีวิตชีวาอย่างมาก สถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์ ประเพณีพื้นบ้าน ศิลปะและงานฝีมือของเราเต็มไปด้วยความดีงาม

ผู้คนของเราใจดีมีอัธยาศัย ในความจริงคุณอาจแปลกใจที่บุคลิกผู้คนของเราคล้ายคนไทย เราเป็นประเทศที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในโลก นอกจากที่ต้องไปเที่ยวมอสโก เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กและนั่งรถไฟสายทรานไซบีเรียแล้ว เมืองเล็กๆของเราอื่นๆก็มีประเพณีที่เก่าแก่และหลายหลายด้วย เมืองซุสดาลมีประชากร 10,000 และมีพื้นที่ 15,000 ตารางกิโลเมตรแต่ในพื้นที่เล็กๆนี้ มีโบสถ์,วิหารและพระราชวังกว่า 53 แห่ง ซึ่งพวกเขาไม่ได้สร้างเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว พวกเขาสร้างตามแบบดั้งเดิม ตามประวัติศาสตร์กว่า 1,100 ปี อีกทั้งเรามีพิพิธภัณฑ์และห้องสมุดอยู่เป็นจำนวนมาก แค่เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กเราก็มีพิพิธภัณฑ์กว่า 221 แห่ง หอศิลป์กว่า 45 แห่ง และห้องสมุดกว่า 2,000 แห่ง ซึ่งคงอธิบายได้ว่าทำไมรัสเซียมีจำนวนผู้อ่านหนังสือมากที่สุดในโลก เรามีหนังสือที่ขายดีไปทั่วโลกหลายเล่ม เช่น สงครามและสันติภาพของลีโอ ตอลสตอย อีกทั้งบรรดาผู้ที่รักศิลปะการแสดงสามารถเพลิดเพลินกับโรงละครคลาสสิก,ร่วมสมัยและงานดนตรีได้้ด้วย แค่เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กก็มีโรงคอนเสิร์ตกว่า 50 แห่งแล้ว รวมถึงการแสดงบัลเล่ต์รัสเซียอันเลื่องชื่อ เช่น สวอนเลคของไชคอฟสกี้ ก็เป็นการแสดงที่ได้นำไปแสดงบนเวทีบ่อยครั้งที่สุดทั่วโลก

สำหรับเมื่อไหร่ที่จะไปนั้น รัสเซียเป็นประเทศที่หนาวเย็น แต่ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงกันยายนนั้นจะสบายและอบอุ่น รัสเซียเป็นสถานที่ๆคุณจะได้รับประสบการณ์ในช่วงฤดูหนาว คุณจะได้พบสถานการณ์ที่ต้องเจออุณภูมิ -20 องศา ต้องหายใจในอากาศที่หนาวจัด การปาหิมะเล่น และกลับเข้าไปห้องที่อบอุ่น ขดตัวอยู่ใกล้กับเตาผิงและดื่มวอดก้าหรือชาร้อนๆ ซึ่งคุณจะได้ค้นพบสิ่งที่น่าสนใจและตื่นเต้นในการเดินทางในรัสเซีย

และในทางกลับกันประเทศไทยมีชื่อเสียงอย่างไรบ้างสำหรับคนรัสเซีย?

เรารักประเทศไทย เมื่อปีที่แล้ว นักท่องเที่ยวชาวรัสเซีย 1,600,000 คน เดินทางมาเยือนประเทศไทย ส่วนในปีนี้ ด้วยภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจของรัสเซีย และค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นของตั๋วเครื่องบิน ตัวเลขจึงลดลงเล็กน้อย อย่างไรก็ตาม ในรัสเซียปีที่แล้ว มีนักท่องเที่ยวชาวไทย เพียง 20,000 คน ผมรู้ว่าประเทศของเรายังไม่ได้รับการขึ้นเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำหรับคนไทย และเราก็กำลังทำให้ได้

รัสเซียมีแผนงานที่จะตั้งสถาบันเพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมรัสเซียในประเทศไทย เหมือนกับพวก Alliance Francoise, British Council และ Goethe institute ใช่หรือไม่?

ใช่ พวกเราได้วางแผนที่จะเปิดศูนย์วัฒนธรรมรัสเซียในประเทศไทย ซึ่งความคิดนี้ได้รับการตอบรับโดย ท่านนายก พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา และรัฐมนตรีไทยท่านอื่นๆ ในที่ประชุมร่วมกับ นายกรัฐมนตรี ดมิทรี เมดเวเดฟ เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา ณ กรุงเทพมหานคร แต่อาจจะต้องใช้เวลาในการริเริ่มกระบวนการ ในขณะเดียวกัน เรามีศูนย์การศึกษารัสเซีย ที่ชื่อว่า Russkiy Mir แปลได้ว่า "Russian world" อยู่ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในขณะนี้ ซึ่งมีกว่า 60 ศูนย์ดังกล่าวทั่วโลก และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ก็ได้ก่อตั้ง ศูนย์ศึกษารัสเซียและเครือรัฐเอกราช ที่ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยภาษาศาสตร์นิชนีย์นอฟโกรอด

รัฐบาลรัสเซียสนับสนุนชาวไทยไปศึกษาต่อที่รัสเซียไหม?

ในทุกๆปี รัฐบาลรัสเซียจะมอบทุนการศึกษาจำนวน 25 ทุนแก่นักเรียนไทย ในปีนี้มีนักเรียนไทยกว่า 100 คน ที่ได้สำเร็จการศึกษาจากหลากหลายสาขาในรัสเซีย นักเรียนแลกเปลี่ยนทั้งไทยและรัสเซียมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นแต่ผมเชื่อว่าจะมีเพิ่มยิ่งขึ้นไปอีก ความสัมพันธ์ทางการเมือง การค้า เศรษฐกิจ การท่องเที่ยวและวัฒนธรรมของพวกเราจะเพิ่มมากขึ้น และเราจึงต้องการล่ามและผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางผู้ที่รู้ทั้งสองภาษาเพื่อการทำงานในสาขาต่างๆเหล่านี้เป็นจำนวนมาก ซึ่งในปี 2014 ที่ผ่านมา นักท่องเที่ยวากรัสเซียจำนวนมากมาท่องเที่ยวที่ประเทศไทย ประเทศไทยจึงต้องการผู้นำเที่ยวจำนวนมากที่สามารถพูดภาษารัสเซียได้ นอกจากนี้ยังมีหนึ่งในภารกิจที่ต้องทำที่นี่ คือ การต่อขยายความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยของไทยและรัสเซีย

โดยผมกำลังก่อตั้งโครงการแลกเปลี่ยนด้านการศึกษาที่มีความซับซ้อนมากขึ้น เช่น การแลกเปลี่ยนคณาจารย์, จัดให้มีการวิจัยร่วมกัน เป็นต้น ผมมีความยินดีเป็นอย่างมากที่การศึกษาภาษารัสเซียกำลังเป็นที่นิยมในไทย ถ้าหากแนวโน้มนี้ยังคงดำเนินต่อไป รัฐบาลรัสเซียอาจมอบทุนการศึกษาให้นักเรียนไทยเพิ่มมากขึ้น

ตอนนี้คุณสามารถเรียกภูมิภาคนี้ว่าเป็น บ้าน แห่งหนึ่งได้หรือยัง?

ภูมิภาคเอเชียเป็นภูมิภาคที่ผมโปรดปรานมาก ผมเคยเรียนและทำงานที่จีนมานานกว่า 7 ปี และได้ซึมซับแนวคิดทางปรัชญาและอิทธิพลทางวัฒนธรรมที่ผมว่ามันน่าสนใจมาก ผมไม่สามารถจินตาการชีวิตที่ขาดประสบการณ์เหล่านี้ออกได้เลย และประเทศไทย ที่ที่ผมอาศัยอยู่ในตอนนี้ เป็นประเทศที่มหัศจรรย์ ผู้คนน่ารัก อบอุ่น สุภาพและจริงใจในดินแดนที่ยอดเยี่ยมแห่งนี้ ผมได้อยู่ที่นี่มา 1 ปี และยังเหลืออีก 3 ปีข้างหน้า และผมวางแผนที่จะเดินทางไปรอบๆประเทศอย่างกว้างขวางเพื่อสัมผัสภาคส่วนต่างๆของประเทศรวมถึงวัฒนธรรมด้วย อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาแล้ว เอเชียเป็นบ้านหลังที่สองของผม

โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณเก็บรัสเซียไว้ในใจ ด้วยเหตุผลที่ว่าครึ่่งของประเทศรัสเซียเป็นเอเชียด้วยเช่นกัน เมื่อผมหมดวาระจากตำแหน่งนี้ ผมยังมั่นใจว่าจะยังคงดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเอเชีย ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษาหรือการมาพักผ่อน เช่นเดียวกับการเรียนรู้ศิลปะ, บทกวี, ภาพวาดหรือการประดิษฐ์ตัวอักษรของเอเชีย เพราะเอเชียอยู่ภายในใจของผม มันเป็นส่วนใหญ่ส่วนหนึ่งในจิตวิญญาณของผมเสมอครับ